Kutkut
Registrovani član
- Registracija
- 27-04-2014
- Poruke
- 783
- Reakcije
- 209
- Lokacija
- Spol
Slučaj kod Vršca samo je jedan u nizu, a vjerovatno nažalost nije ni posljednji. Samo ove godine zabilježeni su katastrofalni slučajevi u kojima su otrovane i zaštićene vrste.
• Ornitolozi upozorili na masovno trovanje ptica u Vojvodini
• Masovno trovanje ptica grabljivica i šakala kod Smedereva
• U Subotici otrovane četiri zaštićene ptice
• U banatskom parku prirode "Rusanda" otrovane zaštićene ptice
• U Srbiji za sedam godina otrovano više od 120 ptica grabljivica
• Kod Temerina otrovano pet zaštićenih ptica
• U Kanjiži otrovano šest strogo zaštićenih orlova mišara
• Eko-kampanja: Stop trovanju ptica grabljivica
Oko sela Svilojevo kod Apatina nađeno je 16 leševa otrovanih životinja. Među njima je pet jedinki mišara, dvije svrake, osam šakala, jedna lisica i jedan pas. Leševi mišara, svraka i lisica nađeni su i na periferiji Žitišta. U ataru Vitojevaca, sela kod Rume, otrovane su kune, orlovi bjelorepani, vrane...
Kako za B92.net kaže Aleksa Vukićević iz Društva za zaštitu i proučavanje ptica Srbije (DZPPS), slučajeva je mnogo, a jedan od najpoznatijih je onaj u selu Svilojevo kada je stradala mlada ženka orla krstaša kojih je u Srbiji ostalo samo još par.
Na sajtu zemljoradničke zadruge “Sto-vet“ navodi se da je furadan sistematični insekticid za suzbijanje zemljišnih štetočina tretiranjem sjemena. Furadan sadrži karbofuran, koji se smatra visoko toksičnom supstancom.
Prema novom izveštaju Svjetskog fonda za prirodu (WWF), populacija divljih životinja se od 1970. do 2014. godine smanjila za 60 odsto. WWF upozorava na dramatičan i kontinuiran gubitak i promjene u biodiverzitetu.
Slobodan Knežević iz DZPPS-a objašnjava da karbofuran kao aktivna supstanca stopira prenos nervnih impulsa, gasi periferni i centralni nervni sistem i dovodi do grčenja mišića kod životinje i samim tim stopira rad pluća i rad srca, tako da životinje umiru u mukama.
Kako otrov, koji je zabranjen još 2014. godine, dospijeva u Srbiju nije poznato. Poljoprivrednici koji ga koriste uglavnom ostanu nekažnjeni, a posljedice upotrebe karbofurana mogu da budu nesagledive, čak i za ljude.
- Pesticid je zabranjen baš zbog svog štetnog dejstva. To je zapravo bojni otrov. Dovoljan je miligram da usmrti čovjeka. Jedan opasan slučaj dogodio se u centru Novog Sada kada je otrovan sivi soko, koji je mrtav pao pored obdaništa. Možete misliti posljedice do kojih bi došlo da su djeca uzela pticu u ruke. To više nije zločin protiv prirode već ugrožavanje opšteg zdravlja i bezbjednosti - rekao je Vukićević.
Njegov kolega Slobodan Knežević je objasnio da je karbofuran proizveden kao nervni bojni otrov da bi ubijao ljude, a onda je počeo da se koristi za zaštitu bilja.
- Mi smo prijavili slučaj gdje je čovjek potpuno bez skrivanja na pijaci u Senti prodavao 15 litara izuzetno opasnog otrova. Tih 15 litara je dovoljno da usmrti cijeli jedan manji grad. Fatalna doza karbofurana za čovjeka na primjer od 70 kilograma je 0,25 miligrama. Ako to na primjer uporedimo sa tabletom aspirina od 0,5 – tolika doza je dovoljna da usmrti 21 čovjeka - rekao je Knežević.
Na slučaj u Senti podsjetio je i Vukićević, koji naglašava da je problem što postoji dosta rezervi kod ljudi, ali da je dodatni problem to što ljudi i da hoće da ga vrate legalno nemaju gdje.
- To je problem koji država mora najskorije da riješi. Čovjek je na vašaru prodavao furadan po cijeni od 4.000 dinara po litru (~34 eura). Priveden je poslije naše objave na društvenim mrežama - dodao je Vukićević.
Njemu je otrov oduzet, ali on je i dalje čovjek na slobodi, a istraga je u toku. Slučajevi da neko odgovara zbog upotrebe karbofurana su rijetki. Uglavnom su to prijave protiv nepoznatih lica.
- Neko ko prodaje narkotike automatski završava u zatvoru, a neko ko prodaje nešto što može da pobije cijeli jedan grad prođe sa zapisnikom. Na primjer, u slučaju u Senti, da nismo mi reagovali preko društvenih mreža i da nismo apelovali na javnost, izostala bi reakcija nadležnih - naveo je Knežević.
Krajem prošle godine jedan poljoprivrednik iz sela Crna Bara u opštini Novi Kneževac nadoknadio je štetu za ubijanje strogo zaštićene ptice ždrala upotrebom karbofurana na svojoj njivi. Inspekcija za zaštitu životne sredine Vojvodine je u avgustu 2016. podnijela krivičnu prijavu protiv njega, a on je platio kaznu u iznosu od 400.000 dinara (~3380 eura).
Od tada je zabilježen niz novih slučajeva za koje niko nije, a čini se i neće, odgovarati. Dozvola za promet furadana ukinuta je u Srbiji 2014. godine odlukom Uprave za zaštitu bilja Ministarstva poljoprivrede.
Na sajtu Zavoda za zaštitu prirode istaknuto je da “nije dozvoljeno i strogo je kažnjivo korištenje preparata Furadan 35ST u bilo koje svrhe - dodajući da je riječ o toksičnoj supstanci koja izaziva velike i teško popravljive štete u životnoj sredini.
Za kršenje ove odluke su predviđene kazne – fizičko lice može da bude kažnjeno novčanom kaznom ili kaznom zatvora u trajanju do tri godine, dok za privredni prestup kazne mogu iznositi od 700.000 do tri miliona dinara (5913-25340 eura).
Brze reakcije nadležnih međutim nema. I poslije više od sedmice dana od kada su leševi životinja nađeni u Vršcu, nisu urađene sve neophodne analize.
Kako je navelo Društvo za zaštitu i proučavanje ptica, ptice su otrovane što je i pokazala veterinarska obdukcija, a koze su uginule zbog infekcije bakterijom. Međutim, vjeruje se da su slučajevi povezani, jer analize na prisustvo karbofurana kod koza nisu urađene.
- Na nadležnim institucijama je sada da se dogovore ko će da plati tu analizu. Te analize nisu jeftine i sada dok mi čekamo u tom prebacivanju loptice ko će platiti i kada će stići rezultati analize, mi dolazimo u opasnost da se trovanje nastavi. Pašće prva kiša i taj otrov će završiti u zemljištu, u vodi, u hrani... - upozorio je Knežević. (B92, Ptice.info)
