Globalni okvir za biodiverzitet Kunming-Montreal usvojen na COP15

Sporazum UN-a, koji ima za cilj da preokrene gubitak biodiverziteta i postavi svijet na stazu oporavka, usvojen je 19. decembra u Montrealu na konferenciji UN-a o biodiverzitetu COP15.

COP15, formalno poznat kao 15. sastanak Konferencije strana na Konvenciji UN o biološkoj raznovrsnosti, završen je nakon skoro dvije sedmice pregovora. Sporazum je zvanično poznat kao Globalni okvir za biodiverzitet Kunming-Montreal.

Sve strane su se složile oko ključnih pitanja, uključujući ciljeve i zadatke, mobilizaciju resursa i Informaciju o digitalnoj sekvenci, ili GSI, u sklopu okvira.

Sastanak prve faze održan je u Kunmingu, glavnom gradu jugozapadne kineske provincije Junan 2021. godine. Druga faza sastanka COP15 u Montrealu u Kanadi je nastavila temu “Ekološka civilizacija: Izgradnja zajedničke budućnosti za sve oblike života na Zemlji”.

- Tekst Globalnog okvira za biodiverzitet koji je objavljen, na sreću, ima jasnu misiju da zaustavi i napravi zaokret u gubitku biodiverziteta do 2030. godine. U tekstu su izdejstvovane pobjede za očuvanje biodiverziteta, za potrebne finansije, za starosjedioce i prava lokalnih zajednica, rodnu ravnopravnost, pristup zasnovan na ljudskim pravima i priznavanju prava na zdravu životnu sredinu - izjavila je izvršna direktorica BirdLife International-a Patricia Zurita.

Iako je ambicija o ključnim uslovima neophodnim za očuvanje vrsta i ekosistema manje jasna, postoje elementi za pohvalu. Jasna pobjeda je postavljen cilj 30×30 – posvećenost zaštiti i očuvanju 30% kopna i okeana do 2030. godine, koji je konačno postao dio Okvira nakon godina istraživanja, debata i trgovanja ispod žita. Priznavanje da se smanjenjem populacija vrsta mora pozabaviti kako bi se zaustavio i napravio zaokret u gubitku biodiverziteta je takođe pobjeda – uz obavezu da se preduzmu hitne mjere upravljanja kako bi se zaustavilo izumiranje vrsta i kako bi se značajno smanjio rizik od njihovog nestanka do 2030. Međutim, ono što unosi dozu razočarenja je izostanak konkretno mjerljivih elemenata koji bi mogli da pozivaju na odgovornost.

Finansijski paket uključuje elemente koji su pozitivni. Priroda treba više novca i to što hitnije. Ovaj paket pokrivaju postojeći nedostatak finansija, uz obavezu smanjenja subvencija za najmanje 500 milijardi dolara do 2030. godine i mobilizaciju 200 miliona dolara finansiranja iz svih izvora, iz privatnih i javnih finansija, uz obećanje o prikupljanju 30 milijardi dolara godišnje do 2030. kroz zvaničnu razvojnu pomoć. Nadati se da će sporazum o novom fondu u okviru Globalnog fonda za životnu sredinu (GEF) usmjeriti sredstva tamo gdje su ona najpotrebnija.

Sve u svemu, ovi krupni koraci obećavaju, ali ostaje zabrinutost zbog nedostatka mjerljivih elemenata unutar samog dokumenta jer bez jasne Mape puta i proverljivih vremenskih rokova, moglo bi se napraviti više koraka nazad nego naprijed.

- Pohvaljujemo sve vlade za cjelovečernji maratonski napor, kao i naše partnerstvo sa kojim radimo ovdje u Montrealu i širom svijeta sa njihovim nacionalnim delegacijama, kao i naše sjajne kanadske partnere koji su nas ugostili i snažno podržali. Pozivamo vlade da odmah počnu da djeluju. Hajde da se dobro naspavamo, ali onda na posao. Implementacija ne može da čeka ni sekundu više. Priroda je na izdisaju i moramo odmah da počnemo sa reanimacijom i konkretnim ispunjavanjem ovog sporazuma - zaključila je Zurita.

Njoj se u zaključcima pridružila i Noelle Kumpel, šefica sektora za javne politike u BirdLife International-u.

- Drago nam je što vidimo da Globalni okvir za biodiverzitet ima jasnu misiju da zaustavi i preokrene gubitak biodiverziteta do 2030. Iako nije savršen, on predstavlja značajan napredak u odnosu na dugački, zbrkani tekst sa preko 1.400 zagrada unutar samog teksta koji je tek trebao da se usaglašava, kada smo počeli rad na njemu prije dvije sedmice. Sret́ni smo što vidimo jasan cilj da zaštitimo i očuvamo 30% svjetskog kopna i okeana, fokusirajući se na ključna područja za biodiverzitet (KBA) i priznavanje prava starosjedilaca i lokalnih zajednica, ali izgleda da su se ambicija i jasnoća mimoišle sa drugim ciljevima u tom procesu, uključujući rješavanje smanjenja populacija vrsta i finansiranja do 2030 - izjavila je Kumpel.

Amy McDougall, koordinatorka za globalnu politiku za biodiverzitet, smatra da sudbina miliona vrsta koje su u opasnosti od izumiranja visi o koncu.

- Možda nije savršeno, ali nakon intenzivnog napora, od danas nam Globalni okvir za biodiverzitet pruža kolektivnu posvećenost rješavanju problema nestanka vrsta, zajedno sa snažnim ciljem zaštite i očuvanja 30% svjetskog kopna i okeana, fokusirajući se na ključna područja za biodiverzitet uz priznavanje prava starosjedilaca i lokalnih zajednica - kazala je McDougall. (czip.me, cri.cn, foto: thehill.com/theguardian.com, ptice.info)

Još samo da se to ostvari.