Crna prutka, crni sprudnik

Crna prutka ili crni sprudnik (Tringa erythropus) je ptica selica iz reda šljukarica. Ime roda Tringa potiče od starogrčke riječi trungas, što označava pticu koja gazi po blatu i mrda repom gore-dolje. Riječ erythropus je sastavljena od erythros - crveno i pous - stopalo.

Dužina tijela od vrha repa do vrha kljuna je 29-33 cm, a raspon krila je 61-67 cm. Masa ptice je od 97 do 230 grama. Podsjeća na crvenonogog sprudnika, samo je nešto izduženiji i elegantniji, sa dužim nogama i kljunom koji je blago savijen pri vrhu. Dok se hrani, zalazi u dublju vodu, a nerijetko potapa glavu u vodu u potrazi za vodenim beskičmenjacima. Leti brzo i pravolinijski. U letu se može primjetiti da nema bijela polja na krilima.

Nastanjuje tundre sjeverne Skandinavije i sjevernog Sibira, blizu granice arktičkog kruga. Zimu provodi u srednjoj Africi, Indiji i na Bliskom istoku, a u maloj mjeri prezimljava na obalama Sredozemnog i Južno kineskog mora. Neke jedinke zalutaju do Kariba, SAD, Mikronezije i Australije.

Pogodna staništa za gniježđenje su mu nizijski i brdoviti predjeli tundre, močvarne šume bora i breze, a odgovaraju mu i otvorenija područja kao što su tresetišta sa rijetkim grmljem. Tokom seobe se sreće na vrlo različitim vlažnim staništima, počevši od slatkovodnih i braktičnih močvara i laguna, preko muljevitih morskih obala i riječnih nanosa, pa sve do taložnika farmi, polja riže, kanala za navodnjavanje, plavnih livada i solana.

Hrani se i danju i noću, a ishrana se uglavnom sastoji od vodenih insekata i njihovih larvi, račića, mekušaca, člankovitih crva. Ponekad jede i riblju mlađ i vodozemce do 6-7 cm.

Gnijezdo gradi u plitkom udubljenju na zemlji, unutar busena biljaka ili na mahovini (najčešće iz roda Sphagnum). U potpuno suhim područjima gnijezdo može biti sakriveno ispod grana patuljaste vrbe. Mjesto za gnezdo traži u blizini mrtvih stabala, sa kojih može osmatrati.

Ženke počinju da se sele već početkom juna, mužjaci ih prate tokom jula, dok se mladi sele u avgustu i septembru. Neka mjesta gdje se odmaraju tokom seobe su: obala Holandije, južna Mađarska, jugoistočna Grčka, Crno i Kaspijsko more, centralni Kazahstan, Bajkalsko jezero, centralna Jakutija, Sahalin i Japan. Najveća zimovališta su u državama Sahela i u sjevernim savanama. U Afriku stižu u periodu od avgusta do oktobra i tu ostaju do aprila. Na svoja gnijezdilišta se vraćaju od kraja aprila do sredine maja. Neke jedinke ostaju u tropima i tokom gnijezdeće sezone, ali se ne gnijezde. Parovi se gnijezde pojedinačno ili u rasutim grupama koja broje od 20, pa i do 100 gnijezdećih parova u odgovarajućem staništu. Prije jesenje seobe se okupljaju u velika jata. Evropska populacija je ocijenjena kao stabilna i procjenjuje se da broji od 20 500 do 54 000 gnijezdećih parova.

Ovu vrstu ptice najviše ugrožava uništavanje staništa na kojima se odmara, hrani i priprema za nastavak seobe. Vlažna staništa u Gani su u velikoj mjeri degradirana abrazijom, isušivanjem močvara i melioracijom. Obala Žutog mora u Kini i Južnoj Koreji je zagađena, riječne obale i delte su ograničene nasipima, a uklanjanje faune bentosa i riječnog nanosa u donjem toku rijeka Hoangho i Jangcekjang je neodrživo i nekontrolisano. (Wikipedia, Ptice Forum)