Lunje

Crna lunja (Milvus migrans) je ptica iz porodice jastrebova (Accipitridae), reda sokolovki.

Samim tim što naseljava sva četiri kontinenta, crna lunja je najvjerovatnije najbrojnija ptica grabljivica. To nije začuđujuće za vrstu sa tolikim brojem podvrsta, kojih je otkriveno čak dvanaest, s tim što se između šest i osam najčešće raspoznaju.

Uprkos njihovom zajedničkom imenu, nijedna od podvrsta ustvari nije crna, već imaju perje koje varira od umjereno do tamno smeđe sa nejednakim svijetlo smeđim šarama. Smeđa do sivo bijela glava često je blijeđa od ostatka tijela, dok je kljun žute boje. Pri letu, upadljiv je veliki, plitko razdvojeni rep, i perje na spoljašnjem kraju krila izgleda kao otvorena šaka.

Ženka je najčešće veća od mužjaka ali pored toga polovi su veoma slični, dok su mladunci samo malo blijeđi i slabije obojeni.

Crna lunja se nalazi skoro svuda po Africi, Evropi i Aziji (osim u Sahari, centralnoj Kini i u polarnim dijelovima) te u Indoneziji, Novoj Gvineji i Australiji. S obzirom na njenu veliku rasprostranjenost, crna lunja nastanjuje veoma raznolika prirodna i vještačka staništa, od močvara, riječnih obala, savana i šumaraka, pa sve do sela, varoši, čak i velikih gradova. Guste šume, čiste pustinje i visoke planine su jedina staništa koja ova vrsta pri normalnim uslovima ne nastanjuje.

Velika raznolikost hrane koju crne lunje konzumiraju zavise najviše od regiona u kome se nalaze i od sezone. Svi tipovi strvina su veoma važan dio ishrane ove vrste, ali je značajna raznolikost i živog plijena, kao što su insekti, gmizavci, ptice i mali sisari. U urbanim sredinama crne lunje su poznate po tome što konzumiraju ostatke ljudske hrane i po tome što kradu hranu sa pijaca.

Ovo je veoma društvena ptica, posebno kad je u pitanju hranjenje. Ponekad dolaze u jatima od po nekoliko hiljada jedinki.

Gnijezda grade na granama drveća, liticama, ulazima zgrada, a prave ih od štapića, nekog mekog materijala, često koriste krpe i plastiku. Neki parovi kod lunja se osamljuju, ali se češće formiraju slabe grupe. Često se viđaju u urbanim sredinama gdje su gnijezda udaljena jedna od drugih samo nekoliko metara. Najčešće legu dva do tri jajeta na kojima ženka leži oko mjesec dana dok se ne izlegu. Mladi se pokriju perjem poslije 42 - 56 dana i postanu nezavisni u sljedećih 15 - 50 dana.

Riđa lunja (Milvus milvus) je također ptica iz porodice jastrebova (Accipitridae), reda sokolovki.

Opisana je kao kao najljepša evropska ptica grabljivica. Perje joj je prelijepa mješavina crne, boje kestena, sive i crvenkasto smeđe boje, donja strana krila ima vidljivu bijelu fleku kao kontrast crnim krajevima perja. Pri letu kod riđe lunje najzanimljivija karakteristika je dugi, duboko razdvojen rep.

Ova ptica je skoro potpuno vezana za Evropu. U Velikoj Britaniji je prisutna tokom cijele godine dok većina ptica u centralnoj Evropi zimi seli na jug. Iako je često vezana za šumarke, riđa lunja zahtjeva otvorena područja za potragu za hranom te ptice mogu biti viđene kako prelijeću iznad otvorenih polja i travnjaka. Ovo je veoma prilagođena vrsta i sposobna je da preživljava na raznim staništima gdje ima otvorenih područja za lov i šumaraka za gniježđenje. Niska područja su najčešća mjesta gdje se mogu naći ove ptice.

Riđa lunja je prvenstveno strvinar, te se hrani ostacima ovaca, zečeva, ptica, ali i otpadom sa deponija. U prošlosti, riđe lunje su bile uobičajena slika na otpadima pojedinih gradova. One takođe napadaju i živ plijen kao što su mali sisari, ptice i beskičmenjaci.

Ove ptice teže da budu monogamne i najčešće nalaze jednog partnera za cijeli život. Njihovo gnijezdo je od prutića, zakačeno za rašlje drveta i najčešće napravljeno na mjestu gdje je nekada bilo vranino gnijezdo. Ispunjeno je ovčijom vunom te često ukrašeno papirom, plastikom ili platnom. Zato lunje često optužuju da kradu dijelove odjeće ostavljene vani da se suše.

Polažu jedno do četiri jajeta u aprilu, na kojima leži ženka. Mužjak ostaje u blizini gnijezda da ga čuva od vrana i drugih potencijalnih opasnosti. Nakon 50 dana mlade ptice napuste gnijezdo ali ostaju zavisni od roditelja zbog hrane još dvije sedmice. (Gimnazija Sombor, Wikipedia, Ptice.info)

Lijepe ptice.